ڏونگر! مون سين رو : شاعري ڳالهائي ٿي (آتش پنهيار جي ڪتاب تي تبصرو)

ڏونگر! مون سين رو : شاعري ڳالهائي ٿي
محمد سليمان وساڻ
وليم شيڪسپيئر هڪ هنڌ لکيو آهي ته ڪوبه شاعر ڪڏهن به زور مس سان قلم کڻي تيستائين ڪجهه به لکي نٿو سگهي، جيستائين سندس دل محبت جي ٿڌا ساهه کڻڻ واري مس سان ملي نرم نه ٿي آهي. اهڙي ئي نازڪ، نرم ۽ محبتن جي احساس سان ڀريل خيالن جهڙي دوست آتش پنهيار جي شاعريءَ جو ڪتاب “ڏونگر ! مون سين رو“ منهنجي هٿن ۾ آهي. هي ڪتاب آتش پاڻ اچي مونکي گهر تي ڏئي ويو، اهي سندس قرب آهن. آتش پهنيار سان سچل ڳوٺ، ڪراچيءَ ۾ گذريل 16 سالن کان گڏ پيو رهان. ان دوران مون کيس قومپرست سياست ۽ ادبي ذوق سان ٽمٽار ڏٺو. آتش کي اڪثر سچل ڳوٺ يا ڀرپاسي جي ادبي محفلن يا مشاعرن ۾ شعر پڙهندي ڏسندو اچان. هو نازڪ مزاج، ڌيمي انداز وارو ۽ سدائين ڪجهه سوچڻ وارو شخص لڳو. هو سدائين ڪجهه نئون سوچيندو رهندو آهي. سندس نالو ته محمد اسحاق آهي پر علائقي جو ڪوبه ماڻهو شايد ئي کيس ان نالي سان سڃاڻي، هن جي سڃاڻ ته آتش ئي آهي، عشق جي آتش يا انقلاب جي آتش. آتش پهنيار سچل ڳوٺ ۾ سنڌي ادبي سنگت جي شاخ کولرائڻ ۾ گهڻي دلچسپي ورتي ۽ ان پليٽ فارم تان ادبي ڪچهريون به ڪندو رهيو. پر اها شاخ هاڻي ادبي سنگت جي شاخ نه پر آتش جي ملڪيت ٿي وئي آهي. هاڻ اتي نه اهي ڪچهريون رهيون آهن ۽ نه وري ادبي گڏجاڻيون.
مونکي ذاتي طور اها خبر آهي ته آتش کي وڏي عرصي کان ڪتاب ڇپائڻ جو شوق هيو پر شايد اسانجي پبلشرز جون نظرون نالي چڙهيل شاعرن ۽ اديبن کان اڳتي ڪونه ٿيون وڌن. مالي مسئلن يا ٻين ذاتي سببن ڪري چاهيندي به هو ڪتاب ڇپائي ڪونه سگهيو. ان جا وڏا ثبوت سندس ڪتاب ۾ ڇپيل تاجل بيوس ۽ مير نصرت حسين ابڙي جا ليک آهن، جيڪي اسان کان وڇڙي چڪا آهن. ڪتاب جو مهاڳ نامياري ليکڪ ۽ ڪهاڻيڪار علي بابا جو لکيل آهي.
سندس ڪتاب ۾ غزل، نظم، بيت، وايون، ڪافيون ۽ آزاد نظم شامل آهن. آتش شاعريءَ جي سڀني صنفن تي طبع آزمائي ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي آهي، شاعريءَ ۾ فني گهٽتائي يا عروض جي کوٽ بابت تاجل بيوس جهڙن ماڻهن جيڪو تنقيدي نوٽ لکيو اٿس، اهو جيئن جو تيئن ڪتاب ۾ ڇاپيو اٿائين. آتش پهنيار وٽ اڻ کُٽ موضوع آهن هو فطرت جي حُسناڪين کي خوبصورت انداز سان پيش ڪري ٿو، ڇو ته هو بنيادي طور فطرتي شاعر آهي. هو عشق ۾ سرشار آهي تڏهن ئي چوي ٿو:

ڀڳل ماڪ ۾ گُل،
ڳهلي تنهنجا ڳَل،
تنهنجو چنڊ سمان چهرو،
چاهت جيئن چنچل.

هو محبتن جو شاعر آهي جيڪو ڌرتيءَ سان جذباتي لڳاءُ رکي ٿو، جيڪا ڳالهه سندس شاعريءَ مان پڻ ظاهر آهي:

سنڌو تنهنجي ڪاڻ
ديپڪ راڳ آلاپجي.
سنڌ سدا کان ساڳي آتش
پنهنجو پاڻ سڃاڻ
ديپڪ راڳ آلاپجي.

هو قومپرست سياست جو ڪارڪن آهي اهوئي سبب آهي جو سنڌ سندس شاعريءَ جو آواز آهي، سندس شاعريءَ جو سبب آهي. هو سنڌ جي قومي هيرن کي ڀيٽائون ڏيڻ کان ڪونه ٿو رهي، اهوئي سبب آهي جو جي ايم سيد، ٽوڙهي ڦاٽڪ جي شهيدن، شهيد احسان ميمڻ، عرفان مهدي، شيخ اياز، مرتضا ڀٽو، استاد بخاري، رشيد ڀٽي، هيمون ڪالاڻي، سورهيه بادشاهه ۽ هوش محمد شيدي جهڙن جوڌن کي خوبصورت لفظن ۾ ڀيٽا پيش ٿو ڪري.
سنڌ جيڪا غلامي ۾ جڪڙيل آهي ان لاءِ هو آزاديءَ جا خواب ڏسي ٿو، ڇو ته جيڪي سپنا ڏسندا آهن، اهي ئي انهن جي ساڀيان ڪندا آهن:

ڪو ديپ ٻري آزاديءَ جو،
او شال ڪکائن گهرڙن مان،
ڪو ديپ ٻري آزاديءَ جو،
ڪا ڇانو ٿئي هن آرهڙ ۾.

عوامي آواز سنڊي ميگ 20 مارچ 2016ع
___